فکر کنم تا الان از سرعت سایت، در تمامی مقالات وبلاگ پرتال که مربوط به سئو بوده، صحبت کردهام! جالب اینجاست که افزایش سرعت سایت در اغلب مواقع، کمک خیلی زیاد و چشمگیری به بهبود رتبههایتان در نتایج جستجو نمیکند. اما وای به آن روزی که سرعتتان به خاطر یک اشتباه فنی، کاهش پیدا کند! آن زمان است که گوگل حتی ممکن است حاضر شود به راحتی چشمش را روی سالها فعالیتتان بسته و جایگاهتان را به رقبا بدهد.
با توجه به این موضوع، حتما باید به عنوان یک سئوکار یا وبمستر، با بهترین ابزارهای تست سرعت سایت آشنایی داشته و به طور مداوم به سراغشان بروید. در واقع این ابزارها به شما کمک میکنند راحتتر ضعفهای سایت را پیدا کرده و با از بین بردنشان، سرعت را بهبود بدهید.
بهترین ابزارهای تست سرعت سایت
با توجه به اینکه هر از گاهی هر کدام از این ابزارها به دلخواه خودشان ما ایرانیان را محدود میکنند، در ادامه صرفا به سراغ آندسته از ابزارهای تست سرعت سایت میرویم که به درد کاربران ایرانی بخورد.
1_ ابزار تست سرعت سایت Gtmetrix
نمایی محدود از ابزار قدرتمند و رایگان Gtmetrix
همین 4/5 ماه پیش بود که به ناگهان Gtmetrix پیغامی را در بالای وب سایتش منتشر کرد و در آن خبر از تحریم کاربران ایرانی داد! در این پیغام اینطور آمده بود که این مجموعه به دلیل تحریمها مجبور است ایرانیان را تحریم کند و در آیندهای زود این اتفاق رخ میدهد. اما خوشبختانه به هر دلیلی که من از آن بیاطلاعم، هنوز که هنوز است این تحریم شکل نگرفته و کاربران ایرانی حتی بدون نیاز به vpn و فیلترشکن میتوانند وارد این سایت شوند!
در هر حال، بدون شک میتوانم بگویم که Gtmetrix در حال حاضر بهترین ابزار برای تست سرعت سایت در میان تمامی ابزارهایی هست که در اختیار دارید. چرا؟ به خاطر قابلیتهای زیادی که دارد و البته رایگان بودنش! در واقع به کمک این ابزار میتوانید به طور دقیق بفهمید که ضعف سایتتان در زمینه سرعت، به خاطر چه چیزی است؟ مثلا وجود تصاویر پرحجم؟ CSS اضافه یا... .
قبل از رفتن به سراغ ابزار بعدی، یک نکته مهم را توضیح بدهم. ببینید، در گذشته Gtmetrix یکسری آمار جذاب در مورد وضعیت سرعت سایت به شما میداد و سایتتان را از نظر سرعت، نمرهدهی میکرد. اما بعد از مدتی، یک آپدیت توفانی ارائه و تغییرات ظاهری و فنی زیادی در ابزارش ایجاد کرد. چرا این را میگویم؟
چون از طرفی بسیاری از آموزشهایی که در سطح وب برای آموزش کار با این ابزار در اختیارتان قرار گرفته، روی نسخه قدیمی آن برگزار شده. در درجه دوم و خوشبختانه اینکه میتوانید با ثبت نام رایگان در این ابزار، ورود به آن، ورود به بخش Account، دو گزینه Enable Legacy Reports و Default to Legacy Reports را فعال و نسخه قدیمی آن را بازگردانی کنید!
به این ترتیب حتی اگر آموزشی که یافتهاید یا خریداری کردهاید روی نسخه قدیمی Gtmetrix بود هم میتوانید به راحتی از آن استفاده کرده و سرعت سایت را بالا ببرید. (چون مدت زیادی از این آپدیت نگذشته، هنوز خیلی از آموزشهای مربوط به این ابزار، قدیمی هستند و باید بتوانید با همین آموزشها کارتان را انجام بدهید.)
نکته: در بخش تنظیمات Gtmetrix، میتوانید یکسری تغییرات بدهید. مثلا اینکه از کدام کشور وب سایت شما مورد بررسی قرار بگیرد، مرورگر کروم باشد یا فایرفاکس یا... . البته که این تنظیمات در سطح حرفهای به درد میخورند و صرفا برای رفع ایرادات کوچک سایت، خیلی کارایی ندارند.
2_ ابزار تست سرعت سایت PageSpeed Insights
آماری که PageSpeed Insights از وضعیت سرعت سایت به شما میدهد.
اگر روزی قرار باشد ابزار Gtmetrix را از ما بگیرند، قطعا انتخاب بعدیمان PageSpeed Insights است! البته اگر امروز هم از Gtmetrix استفاده میکنید، باید در کنار آن هر از گاهی به سراغ این ابزار بیایید. چرا؟ چون PageSpeed ابزاری است که خود گوگل به ما ارائه کرده! با توجه به اینکه هدف ما از سئو این است که بتوانیم نظر گوگل را به خودمان جلب کنیم، خب قطعا آمار این ابزار به نظر واقعی الگوریتمهای این موتور جستجو هم نزدیکتر است.
در همین حال، یک نکته مهم وجود دارد که باید در مورد تفاوت PageSpeed Insights و Gtmetrix بدانید!
حدودا یکیدو سال پیش بود که گوگل در سرچ کنسول، گزینهای به اسم Core Web Vitals اضافه کرد! این گزینه، به ما چند آمار در مورد وب سایتمان میداد که همگیشان به سرعت سایت ربط داشتند. آمارهایی که با عبارت های نامفهوم LCP و FID و... نمایش داده میشدند! در واقع گوگل با اضافه کردن این گزینه جدید به سرچ کنسول، به ما نشان داد که بیشتر از قبل روی تجربه کاربری و سرعت سایت حساس شده. LCP و FID و دیگر عبارتها هم دقیقا به فاکتورهایی در زمینه سرعت اشاره میکردند. مثلا اینکه اولین عنصر صفحه شما چند ثانیه بعد از ورود کاربر کاملا بارگذاری شده؟
همه اینها را گفتم که بگویم: "نسخه قدیمی Gtmetrix، صرفا به بررسی سرعت سایت شما، حجم صفحات و همینطور ارائه گزارشهایی در مورد نقاط قوت و سایت میپرداخت، نسخه جدید آن با فاکتورهای Core Web Vitals هماهنگ شده و روی این موارد هم تمرکز زیادی دارد. اما در عین حال هنوز هم گزارشهای ارزشمندی در مورد نقاط قوت و ضعف سایت به شما میدهد. در مقابل، PageSpeed Insights گزارش خاص و قابل استفادهای از اینکه چرا دقیقا سایت شما با مشکلات سرعت روبرو است ارائه نکرده و بیشتر، فاکتورهای Core Web Vitals را میسنجد."
با توجه به گفتههای بالا، شما ابتدا باید به کمک گزارشهای Gtmetrix سرعت سایتتان را بهینه کنید، سپس به کمک PageSpeed Insights ببینید که وضعیتتان از لحاظ فاکتورهای Core Web Vitals به چه شکلی بوده و آیا رشد خوبی داشتهاید یا نه؟
نکته مهم: اگر از سایت ساز پرتال برای طراحی سایتتان استفاده کردهاید، خیلی با مشکلات سرعت روبرو نمیشوید! چراکه کدنویسی سایتهای ما کاملا بهینه بوده و سرعتشان هم تا حد ممکن افزایش پیدا کرده. تنها مشکلی که ممکن است با آن روبرو شوید، مشکلات مربوط به تصاویر پرحجم، باگذاری ویدیو در صفحات و... است که خب با رعایت چند نکته اینها هم تا حد زیادی رفع میشوند.
3_ Mobile Friendly Test
خب راستش را بخواهید، Mobile Friendly Test یک ابزار تست سرعت سایت نیست! پس چرا معرفیاش میکنم؟ در واقع این یکی از ابزارهای رایگان گوگل است که به شکل دقیق، این موضوع را بررسی میکند که آیا سایت شما یا یک صفحه از آن، Mobile Friendly است یا نه؟ با توجه به تاثیر زیادی که Mobile Friendly بودن و نبودن سایت روی سئو شما دارد، حتما باید با این ابزار آشنا بوده و با آن کار کنید.
اما یک نکته دیگر هم هست؛ اینکه من در این مقاله به این ابزار اشاره میکنم، به این خاطر است که در بسیاری از مواقع در فرآیند افزایش سرعت سایت ممکن است دچار مشکلات فنی شویم! مثلا با کاهش حجم کدهای CSS یا JS، بخشهایی از صفحه سایتمان بر هم بریزد. حالا اگر به کمک ابزارهایی مثل ابزار Mobile Friendly Test در آخر سالم بودن و نبودن سایت را تست نکنیم، ممکن است با مشکلات فنی از طرف گوگل روبرو شده و عملا به جای بهبود رتبه در اثر افزایش سرعت سایت، با کاهش رتبه در اثر مشکلات فنی روبرو شویم! پس حتما از این ابزار هم کمک بگیرید.
4_ ابزار تست سرعت سرچ کنسول
بالاتر گفتم که سرچ کنسول مدتی است گزینهای با اسم Core Web Vitals را اضافه کرده. بعضی وبمستران از این ابزار به عنوان ابزار تست سرعت سرچ کنسول یاد میکنند. ببینید، این ابزار صرفا به شما میگوید که هر صفحه از سایت شما، در فاکتورهای Core Web Vitals مثل LCP و... چه امتیازی را از گوگل دریافت میکند. اما در مورد اینکه ضعف هر صفحه چیست و چرا اینقدر سرعتش مشکل دارد اطلاعات خاصی نمیدهد.
در Core Web Vitals سرچ کنسول، متوجه میشوید که هر صفحه از سایتتان چه نمره و اعتباری در فاکتورهای LCP و... دارد. منبع تصویر
پس از طرفی به عنوان یک ابزار که بتوانید به کمکش ضعفها را برطرف کنید، نمیتوانید رویش حسابی باز کنید. اما در مقابل با توجه به اینکه تنها ابزاری است که تمامی صفحات سایتتان را به شکل اختصاصی بررسی میکند، باید دائم آن را بررسی کرده و گزارشهایش را ببینید.
نکته: تمامی ابزارهای دیگر تست سرعت صرفا یک صفحه خاص از سایتتان را، مثلا صفحه اصلی را میسنجند. پس با توجه به این، این ابزار سرچ کنسول اهمیت زیادی پیدا میکند. اما خب در عین حال با توجه به اینکه بخشهایی مثل فوتر و هدر و سایدبار در تمامی صفحات سایت شما تکرار میشوند، با بهینه کردن یک صفحه از سایت، مثلا صفحه اصلی، بخش زیادی از مشکلات همه صفحات هم از بین میرود. اما در سطح رقابت شدید، سئوکارها اقدام به بهینه کردن هر کدام از صفحات سایت به شکل اختصاصی و جداگانه هم میکنند.
5_ ابزار تست سرعت سایت webpagetest
اجازه بدهید صادق باشم، طبق تجربه خودم 4 ابزاری که بالاتر معرفی کردم، تمامی نیازهای شما را در زمینه تست سرعت سایت برطرف میکنند! پس چرا مقاله را ادامه میدهم؟ به 2 دلیل:
- اول اینکه اگر ابزارهای بالا به هر دلیلی ایرانیان را تحریم کردند، بتوانید از اینها به عنوان جایگزین استفاده کنید،
- دوم اینکه رقبا هم در مقالاتشان ابزارهای دیگر را معرفی کردهاند و اگر من این کار را نکنم، به احتمال زیاد این صفحه در گوگل رتبه خوبی نمیگیرد! پس همراه من باشید.
webpagetest ابزاری است که تا حدودی به همان ابزار Gtmetrix شباهت دارد. البته که قطعا اطلاعاتش به اندازه آمار Gtmetrix دقیق نیست. در هر حال در آینده اگر مجبور شدید، این گزینه شاید تا حدودی بتواند نیازهایتان را رفع کند.
5_ yellowlab
به نظرم yellowlab هم یکی از بهترین گزینههای موجود است که در آینده ممکن است بتواند تا حدودی جای خالی Gtmetrix را برایمان پر کند. مهمترین مزیتی که در این ابزار مشاهده کردم، این بود که آمار نسبتا وسیعی در مورد مشکلات فنی سایت به شما داده و میگوید که مشکلات سرعتتان از چه چیزی نشات گرفته؟ همینطور بعد از اینکه روی هر کدام از نقاط قوت و منفی که در این ابزار توضیح داده شده کلیک کردید، در یک صفحه جداگانه در مورد آن به شما توضیحاتی محدودی را ارائه میکند که تا حدودی در رفعش به شما کمک خواهد کرد.
6_ قابلیت DevTools گوگل کروم
اگر همین حالا با رایانه و مرورگر گوگل کروم وارد این صفحه از وب شدهاید، دکمه F12 را روی کیبورد ویندوز را فشار بدهید. در این حالت بخشی شبیه به تنظیمات برای شما باز میشود. در این صفحه جدید، بخشی با اسم Performance وجود دارد که در تصویر پایین هم مشخصش کردهام:
با کلیک روی گزینه آبیرنگ، فرآیند بررسی سرعت شروع میشود.
در واقع این بخش به شما اجازه میدهد بدون نیاز به یک ابزار اضافه، روند بارگذاری صفحه را مشاهده کرده و از یکسری جزئیاتش اطلاعاتی به دست بیاورید. اگر اندازه صفحه برایتان کوچک است میتوانید آن را کوچک و بزرگ کنید اما خب برای استفاده کامل از این ابزار تست سرعت، باید کمی زبان انگلیسی بدانید. پس اگر با زبان آشنایی دارید، اینهم ابزار نسبتا مناسبی خواهد بود.
7_ ابزار تست سرعت performance.sucuri.ne
اگر هدفتان از استفاده از ابزارها این است که نقاط ضعف سایتتان را به دست بیاورید و آنها را از بین ببرید، خب این سایت خیلی برایتان کاربردی نخواهد بود. اما خب اگر هدفتان این است که ببینید وب سایتتان در کشورهای مختلف با چه سرعتی بارگذاری میشود، این انتخاب خوبی خواهد بود. در واقع حتی وقتی در ابزار پرقدرت Gtmetrix هم بخواهید سرعت سایتتان از کشورهای مختلف را بررسی کنید، باید دائم به سراغ تنظیمات رفته، کشور را انتخاب کرده، تست بگیرید، دوباره برای تغییر کشور به سراغ تنظیمات بروید و... . اما خوبی این ابزار این است که با یک کلیک به شما نشان میدهد سرعت سایتتان در چندین کشور جهان، چطور به نظر میرسد.
8_ ابزار تست سرعت سایت dotcom-monitor
تا الان با dotcom-monitor آشنا نشده بودم، راستش الان هم که به سایتش ورود کردم، به طور دقیق نتوانستم از آن سر در بیاورم! همینطور وقتی در سایتهای سطح وب در موردش خواندم، متوجه شدم که این ابزار هم نسبت به دیگر ابزارها تفاوت خیلی خاصی ندارد. پس صرفا در حد آشنایی آن را بشناسید!
9_ ابزار تست سرعت pagelocity.com
این یکی هم از آندسته ابزارهایی است که علاوه بر دادن نمره به سرعت سایتتان، یکسری گزارش در مورد اینکه با چه مشکلاتی روبرو هستید در اختیارتان میگذارد. اما خب گزارشش بسیار محدود بوده و به نظر من کارایی خاصی ندارد.
10_ افزونههای تست سرعت سایت
احتمالا میدانید کروم به شما اجازه میدهد یکسری افزونه روی مرورگرتان نصب کنید، این افزونهها با اسم اکستنشن (Extensions) شناخته میشوند و هر کدام هم کاربردی اختصاصی دارند. حالا در این میان چند افزونه هم برای تست سرعت سایت در جهت «بهبود سئو» ایجاد شده.
خب راستش را بخواهید من تا الان با این افزونهها کار نکردهام، اما با نگاهی به تعداد نصبشان و البته تصاویر ویدیوهایی که برای معرفی از خودشان قرار داده بودند، به این نتیجه رسیدم که احتمالا نمیشود خیلی رویشان حساب کرد. در هر حال در ادامه آنها را به شما معرفی میکنم:
- Performance-Analyser
- Load Testing in the Cloud from LoadFocus.com
- Page load time
برای تست سرعت سایت، کدام ابزار بهتر است؟!
خب، به بخش مهمی از مقاله رسیدیم. قبل از اینکه، به سوال بالا جواب بدهم، باید یک نکته مهم را در مورد سئو به شما بگویم:
بسیاری از فاکتورهای سئو، نِسبی است! این یعنی چه؟ بالاتر به شما گفتم مجبورم به اینخاطر که رقبا در مقالاتشان در مورد ابزارهای تست سرعت سایت ابزارهای زیادی را معرفی کردهاند، من هم چندین ابزار مختلف را معرفی کنم. اما چرا؟ چون گوگل اعتبار مقاله من را نسبت به دیگر رقبایی که در مورد این موضوع مقاله نوشتهاند، میسنجد. این یعنی اگر اغلب آنها بیشتر از 1500 کلمه متن نوشته باشند و من 500 کلمه متن، میفهمد که من اینجا ضعف دارم و اعتبار کمی برایم در نظر میگیرد!
در مورد «لینک بیلدینگ»، سوشیال سیگنال و... و البته سرعت هم شرایط به همین شکل است! در واقع اینطور نیست که گوگل بگوید تمامی سایتها باید زیر 3 ثانیه باز شوند. البته درست است که در اروپا و آمریکا چون سرعت اینترنت زیاد است، سایتهایی با سرعت بارگذاری بالای 3 ثانیه، به مشکل میخورند. اما در ایران سرعت اینترنت پایین است و وقتی تمامی سایتها مثلا به طور میانگین در 5 الی 8 ثانیه باز میشوند، گوگل هم میزان سرعت مناسب سایت شما را نسبت به همانها میسنجد، نه یک عدد خاص. حتی وقتی رقبای حوزه کاری شما سایتهایشان میانگین طی 12 ثانیه باز شود، اگر سایت شما هم همین سرعت را داشته باشد، مشکل خاصی وجود ندارد!
حالا در ادامه، اینکه واقعا کدام ابزار انتخاب بهتری برای بررسی سرعت سایت است: اول از همه خب برای بررسی دقیق باید به سراغ آمارهای خود گوگل در بخش Core Web Vitals سرچ کنسول بروید. در درجه دوم هم ابزاری که 2 ویژگی مهم داشته باشد؛ یکی اینکه بتواند به طور مداوم یک جواب یکسان به شما بدهد. یعنی یک بار سایتتان را از کانادا و بار دیگر از انگلیس بررسی نکند که آمار بر هم بخورد و متوجه نشوید که واقعیت از چه قرار است. دو هم ابزاری که اطلاعات زیادی در مورد مشکلات فنی به شما بدهد تا با حل کردنشان، سرعت سایت افزایش پیدا کند. با این توضیحات، باز هم Gtmetrix بهترین انتخاب است.
آیا به دلیل نمرات ضعیف در Core Web Vitals
خیلی از سئوکارهای تازهکار و وبمسترها، وقتی مشاهده میکنند که در سرچ کنسول نمراتشان پایین است، وحشت کرده و تصور میکنند که قرار است الان با «پنالتی گوگل» روبرو شوند! اما نگران نباشید، همانطور که گفتم سرعت سایت شما به شکل نسبی سنجیده میشود. این یعنی اگر مشاهده کردید که مثلا سایت تمامی رقبای شما هم طی 8 ثانیه باز میشود و شما هم به همین شکل، پس جای ترس و وحشت نیست. البته در این شرایط اگر بتوانید سرعتتان را بهبود بدهید، قدرت سئویتان هم بهبود پیدا میکند. اما خب در هر حال با این اینترنت کند در ایران، نمیتوان هم انتظار داشت که در تمامی معیارهای Core Web Vitals بهترین نمرات را دریافت کنید.
سرعت سایت چطور روی سئو تاثیر دارد؟!
سرعت سایت شما از 2 مسیر روی سئوی شما تاثیر میگذارد:
اول از همه به شکل مستقیم! همانطور که بالاتر هم متوجه شدید، گوگل به شکل دقیق سرعت صفحات سایت شما را سنجیده و اگر متوجه شود که سرعتتان نسبت به رقبا کمتر است، خب کمی از امتیاز و قدرت کلی سایتتان کم میکند.
اما در درجه دوم، سرعت از طریق «تجربه کاربری» تاثیرش را روی سئو میگذارد. در واقع آن زمانی که کاربر به دلیل سرعت اندک سایت شما، زمان کمتری در سایت میماند یا حتی قبل از بارگذاری کامل سایت از آن خارج میشود، باعث میشود نرخ پرش بالا رفته، زمان ماندگاری کاربر کاهش پیدا کند و اینها هم سیگنالهای خطرناکی هستند که به شدت وضعیت سئوی شما را در معرض خطر قرار میدهند.
کلام آخر
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله با هم بهترین ابزارهای تست سرعت سایت را بررسی کردیم. راستی اگر به ابزارها علاقه دارید، نگاهی هم به مقاله «ابزارهای رایگان سئو» داشته باشید. در آخر اگر هم سوال و نظری دارید در بخش نظرات منتظر شما عزیزان هستم.