سامانه مودیان مالیاتی به‌عنوان یک ابزار کارآمد، امکان انجام بسیاری از امور مالیاتی را به صورت الکترونیکی فراهم می‌کند. یعنی با استفاده از این سامانه، نیازی به مراجعه حضوری به ادارات مالیاتی نیست و بسیاری از امور به صورت آنلاین انجام می‌شود. این کار هم در زمان و هزینه مودیان صرفه‌جویی می‌کند و هم احتمال بروز خطاهای انسانی را کاهش می‌دهد.
مودی چه کسی است؟
مودی مالیاتی به شخص حقیقی یا حقوقی (فرد یا سازمان) گفته می‌شود که طبق قانون موظف به پرداخت مالیات است و در اداره مالیات کشور، پرونده مالیاتی دارد. به عبارت ساده، هر کسی که کسب‌وکاری دارد یا معامله‌ای انجام می‌دهد، باید مالیات پرداخت کند و به همین دلیل یک مودی مالیاتی محسوب می‌شود.
معرفی سامانه مودیان مالیاتی و دلایل راه‌اندازی آن
این سامانه به‌عنوان پلتفرمی آنلاین یا بستری دیجیتال به هدف تسهیل فرایند ثبت و ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی و صورت حساب‌ها و... عمل کرده و در کل بر فعالیت‌های مالیاتی نظارت دارد. سامانه مودیان مالیاتی در سال‌های اخیر برای کسب و کارهای مختلف راه‌اندازی شده است و با استفاده از تکنولوژی به سازمان امور مالیاتی کشور کمک می‌کند.
سیستم مالیاتی کشور به واسطه مقابله با مشکلات رایج موجود در این حوزه و ایجاد یک سیستم مالیاتی مدرن و کاربردی، به سمت سامانه آنلاین برای مدیریت مالیات‌ها حرکت کرده است. در واقع، اهمیت راه‌اندازی سامانه مودیان مالیاتی را می‌توان در دلایل زیر خلاصه کرد:
- دسترسی آسان
- ثبت دقیق اطلاعات و افزایش امنیت آن‌ها
- کاهش فساد مالیاتی
- افزایش شفافیت در فرآیندهای مالیاتی
- افزایش سرعت رسیدگی به فرآیندهای مالیاتی
- تسهیل فرایندهای اداری مربوطه
- بررسی و پاسخ‌دهی بهتر و سریع‌تر
- افزایش دقت در محاسبه و جمع‌آوری مالیات و همینطور کاهش خطاهای انسانی در ثبت اسناد مالیاتی
- ارزیابی دقیق‌تر عملکرد اقتصادی کشور و تحلیل بهتر داده‌های مالیاتی
- مقابله با فرار مالیاتی
- ایجاد کسب‌وکار الکترونیکی با توجه به رشد روزافزون فناوری‌های دیجیتال
در جدول زیر مزایای سامانه مودیان مالیاتی با روش‌های سنتی مقایسه شده است:
| ویژگی‌ها | سامانه مودیان مالیاتی | روش‌های سنتی |
| دقت و صحت اطلاعات | بالا، کاهش خطاهای انسانی | احتمال بالای خطا و اشتباه |
| سرعت پردازش اطلاعات | سریع | کند و نیازمند بررسی دستی |
| ثبت و نگهداری اسناد | الکترونیکی و همیشه در دسترس | فیزیکی و در معرض گم‌شدن و تخریب |
| امکان پیگیری و استعلام | آنلاین | زمان‌بر و نیازمند مراجعه حضوری |
| امنیت اطلاعات | رمزنگاری شده و سطح دسترسی مشخص | احتمال گم‌شدن یا سوءاستفاده زیاد |
| شفافیت مالیاتی | امکان نظارت دقیق بر مالیات و جلوگیری از فرار مالیاتی | احتمال تخلفات مالیاتی و عدم شفافیت |
| سهولت در ارائه گزارش‌ها | خودکارسازی فرآیند گزارش‌دهی | نیازمند محاسبات و ثبت دستی |
| کاهش هزینه‌ها | کاهش هزینه‌های کاغذ، بایگانی و نیروی انسانی | هزینه‌های بالا برای چاپ، بایگانی و نیروی کار |
| انطباق با قوانین جدید | به‌روزرسانی خودکار آن هم مطابق قوانین جدید | نیاز به پیگیری و اجرای دستی تغییرات |
| دسترسی از راه دور | امکان استفاده از هر مکان با اینترنت | نیاز به حضور فیزیکی در دفاتر مالیاتی |
نحوه ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی
اگر شما هم صاحب کسب‌وکار هستید یا قصد دارید فعالیت اقتصادی خود را به‌صورت قانونی ثبت کنید، ثبت‌نام در سامانه مودیان مالیاتی یکی از اولین و مهم‌ترین مراحلی است که باید انجام دهید. این سامانه به‌عنوان مرجع نهایی ثبت، صدور، استعلام و ارسال صورتحساب الکترونیکی مالیاتی عمل می‌کند و برای اتصال به درگاه پایانه‌های فروشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین، سامانه مودیان مالیاتی به مودیان کمک می‌کند تا امور مالیاتی خود را به‌صورت آنلاین مدیریت کرده و از جرایم مالیاتی جلوگیری کنند؛ اما سؤال اصلی اینجاست که فرآیند ثبت‌نام چگونه انجا می‌شود؟
فرقی نمی‌کند با چه وسیله‌ای وارد سامانه مودیان مالیاتی شوید؛ فرآیند ثبت‌نام برای همه دستگاه‌ها اعم از گوشی، تبلت و کامپیوتر یکسان است. در قدم اول به سامانه مودیان مالیاتی به آدرس اینترنتی (https://my.tax.gov.ir) مراجعه کنید و با تکمیل اطلاعات و ایجاد کارپوشه، ادامه مراحل را به‌طور کامل دنبال کنید. برای اینکه کاملاً با نحوه ثبت‌نام در سامانه مودیان مالیاتی آشنا شوید، می‌توانید مقاله «همه چیز درباره دریافت کد مالیاتی و درگاه پرداخت + آموزش تصویری» را مطالعه کنید.
مفهوم کارپوشه در سامانه مودیان مالیاتی
کارپوشه مالیاتی بخشی اختصاصی در سامانه مودیان است که پس از ثبت‌نام و اخذ مجوز از سازمان امور مالیاتی به هر مودی یا کاربر تعلق می‌گیرد. این فضا مانند یک پنل مدیریتی شخصی قابل دسترسی است و تمامی اطلاعات، صورتحساب‌ها و اسناد مالیاتی مربوط به مودی را نمایش می‌دهد. کارپوشه مالیاتی به‌عنوان یک ابزار کارآمد و ضروری برای مدیریت امور مالیاتی، به مودیان کمک می‌کند تا اطلاعات مالی خود را مدیریت، بررسی و ارسال کنند و از جرایم مالیاتی جلوگیری نمایند.
مزایا و اهداف سامانه مودیان
در این بخش قصد داریم به بررسی مزایا و اهداف سامانه مودیان بپردازیم و به شما نشان دهیم که چگونه این سامانه می‌تواند به شما در مدیریت بهتر امور مالیاتی کمک کند.
ویژگی‌های اصلی سامانه مودیان مالیاتی عبارتند از:
- ثبت و ارسال فاکتورهای فروش: با استفاده از این سامانه، مودیان می‌توانند به راحتی فاکتورهای فروش خود را به صورت آنلاین ثبت کنند. این امکان به مودیان کمک می‌کند تا فرآیند مالیاتی را ساده‌تر و واضح‌‌تر طی کنند.
- پیگیری وضعیت مالیات: مودیان با استفاده از این سامانه می‌توانند به سادگی وضعیت پرونده‌های مالیاتی خود را در این سامانه مشاهده کنند. با این روش از آخرین تغییرات پرونده مالیاتی خود مطلع می‌شوند.
- الکترونیکی شدن فرایندهای مالیاتی: با راه‌اندازی این سامانه، بسیاری از فرآیندهای مالیاتی که قبلاً به صورت دستی انجام می‌شد، اکنون به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. این سامانه با حذف بسیاری از مراحل سنتی، باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه شده است.
- مناسب برای اشخاص حقیقی و حقوقی: این سامانه برای کسب و کارها و تمام اشخاص حقیقی طراحی شده است که مشمول پرداخت مالیات هستند.
- ابزاری مناسب برای دسترسی به گزارش‌ها و تجزیه و تحلیل‌ها: با استفاده از این سامانه، مودیان می‌توانند به گزارش‌های مالیاتی خود دسترسی داشته باشند و عملکرد مالیاتیشان را تحلیل کنند.
وظایف مودیان در سامانه
مودیان پس از ثبت‌نام در سامانه مودیان مالیاتی، موظف به انجام یک‌سری وظایف و تکالیف قانونی هستند. برای ساده‌تر شدن مدیریت مالیات و جلوگیری از بروز مشکلات قانونی با مهم‌ترین وظایف مودیان در سامانه آشنا شوید:
- ثبت‌نام و تکمیل اطلاعات در سامانه: تمام مودیان مالیاتی یا به بیان ساده همه افرادی که دارای کسب و کار هستند، موظفند در سامانه مودیان ثبت‌نام کنند. سپس برای تکمیل این فرآیند باید اطلاعات هویتی، اقتصادی و محل فعالیت خود را به صورت کامل در این سامانه وارد نمایند.
- صدور و ارسال صورتحساب‌های الکترونیکی: این وظیفه یکی از اصلی‌ترین وظایف مودیان و برای تمامی معاملات قابل انجام است. صورتحساب‌های الکترونیکی که صادر و ارسال می‌شود باید شامل شماره منحصر‌به‌فرد مالیاتی، اطلاعات خریدار و فروشنده، نوع و مقدار کالا یا خدمات، مبلغ مالیات بر ارزش افزوده و کد اقتصادی باشد.
- استفاده و مدیریت کارپوشه مودیان: مودیان موظفند به طور مرتب یا دوره‌ای نسبت به بررسی اطلاعات مندرج در کارپوشه مالیاتی خود اقدام نمایند. کلیه اطلاعات مالیاتی، اعم از صورتحساب‌های الکترونیکی ارسال و دریافت‌شده و همچنین پیام‌های سازمان امور مالیاتی در این کارپوشه ثبت و نگهداری می‌شود.
- پرداخت مالیات و رعایت زمان‌های مقرر شده: مودیان باید مالیات‌های تعیین‌شده را مطابق قوانین و در بازه‌های زمانی مشخص‌شده پرداخت کنند. این مالیات‌ها تحت عناوین مالیات بر ارزش افزوده، مالیات عملکرد و مالیات تکلیفی و حقوق کارکنان شناخته می‌شوند. قطعاً تأخیر در پرداخت مالیات منجر به جرایم مالیاتی و جریمه دیرکرد خواهد شد.
- نگهداری اسناد و مدارک مالیاتی حداقل برای مدت 6 سال: مطابق با ماده ۱۵۷ قانون مالیات‌های مستقیم مهلت زمان بازرسی هیات تا ۵ سال است. بنابراین، همه مودیان مالیاتی باید اسناد مالی خود را حداقل 6 سال نگه دارند. این اسناد در صورت بازرسی یا حسابرسی مالیاتی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
بیشتر بدانید: آشنایی با مالیات بر گردش حساب و نحوه محاسبه آن
جرایم عدم استفاده از سامانه مودیان
مطلبی که واضح است، این است که سامانه مودیان با ایجاد یک بستر یکپارچه، ارتباطی مستقیم و الکترونیکی بین مودیان مالیاتی و سازمان امور مالیاتی فراهم کرده است؛ اما سؤالی که امکان دارد برای بسیاری از مودیان پیش بیاید، عواقب عدم استفاده از این سامانه و همینطور عدم رعایت تکالیف مرتبط با آن است. در ادامه درباره آن‌ها صحبت خواهیم کرد:
جرایم مالیاتی و عواقب قانونی عبارتند از:
- بر اساس ماده 22 قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، اگر صورتحساب الکترونیکی توسط مودی صادر نشود، باید جریمه‌ای معادل 10% از مبلغ فروش یا حداقل 20 میلیون ريال، (هر یک که بیشتر باشد) پرداخت شود.
- با توجه به بند الف ماده 36 قانون مالیات بر ارزش افزوده، اگر کسی در سامانه مودیان ثبت‌نام نکند و ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده را فراموش کند، باید دو برابر مالیات و جریمه ۱۰ درصدی پرداخت کند.
- اگر سازمانی شماره حساب بانکی خود را که از طریق آن کسب درآمد می‌کند به سازمان مالیاتی اعلام نکند، باید جریمه سنگینی پرداخت کند. این جریمه یا 10 درصد از کل مبلغ فروش یا 20 میلیون ريال است؛ (هر کدام که بیشتر باشد). علاوه بر این، جریمه‌های دیگری چون معافیت‌های مالیاتی، نرخ صفر و مشوق‌های موضوع قانون مالیات‌های مستقیم در همان سال مالی برای واحد اقتصادی یا کسب‌وکار خطاکار اعمال می‌شود.
- بر اساس قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، اگر فروشنده‌ای صورتحساب چاپی به مشتری ندهد یا صورتحساب را مخدوش کند، باید جریمه سنگینی بپردازد. این جریمه برابر با 2 درصد مبلغ صورتحساب‌های ذکرشده یا 20 میلیون ریال (هر یک که بیشتر باشد) در نظر گرفته شده است.
- بر اساس ماده 13 قانون سامانه مودیان، اگر کسب‌وکار شخص مودی تعطیل یا فعالیت او متوقف شود، حتماً باید ظرف ۱۰ روز از طریق کارپوشه خود در سامانه مودیان اطلاع دهد. در غیر این صورت، براساس ماده 22 قانون سامانه مودیان جریمه‌ای معادل ۱ درصد فروش یا 10 میلیون ريال (هر کدام بیشتر باشد) برای او اعمال می‌شود.
- مطابق ماده 14 قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، هر کسی که کسب‌وکارش را تغییر می‌دهد، مثلاً محل کارش را عوض کند یا مالکیت آن را تغییر دهد، باید ظرف 10 روز این تغییر را در سامانه مودیان ثبت کند. اگر این کار را نکند، جریمه می‌شود. این جریمه معادل ۱ درصد مبلغ فروش گزارش نشده یا معادل 10 میلیون ریال (هر یک که بیشتر باشد) است.
از طراحی سایت تا ثبت در سامانه مالیاتی
راه‌اندازی کسب‌وکار آنلاین این روزها دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک نیاز اساسی است. بسیاری از کارآفرینان و صاحبان مشاغل، با طراحی سایت و البته رعایت سایر موارد مهم و قانونی توانسته‌اند در دنیای دیجیتال حضور پررنگی داشته باشند. به همین خاطر، اگر می‌خواهید به تازگی در این مسیر قدم بردارید، پیشنهاد می‌شود خود را درگیر طراحی سایت سفارشی با کدنویسی و پرداخت هزینه‌های زیاد نکنید. سایت‌ساز پرتال می‌تواند به شما در این زمینه کمک کند؛ به‌طوری که با استفاده از امکانات آن می‌توانید در کم‌ترین زمان ممکن یک سایت حرفه‌ای و آماده برای کسب‌وکار خود راه‌اندازی کنید. اما بعد از طراحی سایت، یک قدم مهم دیگر باقی می‌ماند. این قدم که پیش‌تر درباره آن خواندید، ثبت کسب‌وکار شما در سامانه مودیان مالیاتی است تا بتوانید به صورت قانونی فعالیت کنید.
سؤالات متداول
- کد رهگیری مالیاتی چیست؟
کد رهگیری مالیاتی یک شناسه ۱۰ رقمی یکتا است که به منظور شناسایی و ردیابی فعالیت‌های اقتصادی اشخاص حقیقی و حقوقی توسط سازمان امور مالیاتی صادر می‌شود. این کد پس از طی مراحل ثبت‌نام، احراز هویت و تأیید اطلاعات، به صورت دائمی به شخص یا کسب‌وکار موردنظر تعلق گرفته و به‌عنوان مبنایی برای محاسبه و کنترل مالیات‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- شماره منحصر به فرد صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان مالیاتی چیست؟
این شماره ۲۲ رقمی برای هر صورتحساب الکترونیکی صادرشده از طریق پایانه‌های فروشگاهی (POS) یا سامانه‌های صدور صورتحساب الکترونیکی اختصاص داده می‌شود. شامل شناسه یکتای حافظه مالیاتی، تاریخ ثبت صورتحساب، سریال داخلی صورتحساب و یک رقم کنترلی است.
اعداد صورتحساب الکترونیکی از چپ به راست به ۴ بخش اعم از شناسه حافظه مالیاتی (شش کاراکتر اول)، تاریخ صورتحساب (پنج کاراکتر بعدی)، سریال صورتحساب (ده کاراکتر بعدی) و رقم کنترلی (کاراکتر آخر) تقسیم می‌شوند.
- شناسه یکتای حافظه مالیاتی چیست و چگونه می‌توان آن را دریافت کرد؟
این شناسه، بخشی از شماره مالیاتی و شناسه‌ای 6 رقمی است که به هر حافظه مالیاتی تعلق می‌گیرد. شناسه یکتای حافظه مالیاتی نشان‌دهنده مودی و مکان صدور صورتحساب است.
برای دریافت این شناسه، باید وارد کارپوشه خود در سامانه مودیان شوید، به بخش عضویت بروید و گزینه "درخواست شناسه یکتای حافظه مالیاتی" را انتخاب کنید. در ادامه اطلاعات مورد نیاز را تکمیل و تأیید نمایید.
- حافظه مالیاتی چگونه باید تهیه شود؟
کسب‌وکارها موظفند از پایانه‌های فروشگاهی یا حافظه مالیاتی با مشخصات فنی معین‌شده توسط سازمان امور مالیاتی استفاده کنند. برای دریافت شناسه این دستگاه یا نرم‌افزار، باید در سامانه مودیان ثبت‌نام و برای دریافت آن از طریق سامانه مودیان اقدام کنند.
- روش ارسال اطلاعات صورتحساب الکترونیکی توسط سامانه‌های دولتی چگونه است؟
سازمان‌های دولتی می‌توانند اطلاعات صورتحساب‌های الکترونیکی را از طریق شرکت‌های معتمد یا به صورت مستقیم از طریق سازمان امور مالیاتی به این سامانه ارسال کنند. برای صدور و ارسال صورتحساب‌های الکترونیکی باید از نرم‌افزارهای مورد تأیید سازمان امور مالیاتی یا شرکت‌های معتمد برای استفاده کنند.
- در صورت فراموشی وارد شدن کد اقتصادی خریدار در صورتحساب، چه باید کرد؟
در این صورت، باید صورتحساب قبلی را ابطال شده و یک صورتحساب جدید با اطلاعات صحیح صادر و ارسال شود.
