به زبان ساده: پادکست چیست و چطور آن را بسازیم؟

قبلا اگر کسی در مترو یا اتوبوس کتاب در دست داشت، با خودمان می‌گفتیم چه انسان فرهیخته‌ای! اما امروز به‌لطف پادکست‌ها، همان انسان‌های فرهیخته را باید به جای کتابی در دست، با هدفون در گوش بشناسیم! در واقع امروز پادکست‌ها کمک می‌کنند ما حتی در کوتاه‌ترین زمان‌های فراغت و اصلا آن زمانی‌هایی که همیشه برای عبور و مرور و دیگر چیزها از دست‌شان می‌دادیم، یاد بگیریم و سرگرم شویم.

اما پادکست چیست؟ چطور ساخته می‌شود و چگونه می‌توانیم از آن استفاده کنیم؟ اینها سوالاتی هستند که در این مقاله جواب‌شان را می‌گیرید.

پادکست چیست؟

اگر بخواهم به تعریف قدیمی کلمه پادکست رجوع کنم، در واقع این کلمه به یک مجموعه فایل صوتی اشاره دارد. این یعنی اگر ما در وب سایت‌مان یک بخشی را اضافه کرده و در آن یک‌سری صوت آموزشی یا حتی غیر آموزشی منتشر کنیم، نام این سری صوت‌ها podcast خواهد بود.

اما معنی نوین کلمه پادکست چیست؟ امروزه اپلیکیشن‌هایی (مثل برنامه کست باکس) به وجود آمده‌اند که محل اشتراک‌گذاری فایل‌های صوتی هستند. در واقع این برنامه‌ها، چیزی مثل همین اینستاگرام خودمان هستند. می‌توانید در آنها برای خودتان اکانت بسازید، اما فقط به جای تصویر و ویدیو باید در این اکانت‌ها پادکست یا همان فایل صوتی منتشر کنید. در ادامه کاربران هم می‌توانند دقیقا مثل یک پیج اینستاگرام، اکانت شما را دنبال کنند (Subscriber) و به‌محض انتشار فایل صوتی، آن را بشنوند.

آیا پادکست‌ها را باید در اپلیکیشن‌های پادکست منتشر کنیم؟

خیر! مهم‌ترین تفاوت اشتراک‌گذاری پادکست با محتوای اینستاگرامی دقیقا این است. اینکه برای انتشار پادکست شما باید صوت مورد نظرتان را در سایت‌های مخصوصی مثل anchor که به آنها سرور پادکست می‌گویند منتشر کنید. در این سایت‌ها چیزی به اسم feed برای حساب شما و صوت‌های‌تان ساخته می‌شود و بعد از آن، اپلیکیشن‌‌های پادکست که به آنها پادگیر (پادکست‌خوان) هم می‌گویند، صوت‌ها را از آن سرورها جمع‌آوری کرده و به کاربران نمایش می‌دهند!

این یعنی اینطور نیست که در خود اپلیکیشن پادکستی مثل کست باکس صوت‌ها را آپلود کرده و از همان جا کاربران از آنها استفاده کنند. بلکه شما باید آنها را ابتدا در سرورهای مخصوص انتشار پادکست قرار بدهید، سپس کاربران در هر یک از اپلیکیشن‌های پادکست دلخواه، از آنها استفاده کنند.

اپلیکیشن های پادکست

در حال حاضر بهترین اپلیکیشن‌های پادکست ایرانی و غیر ایرانی، اینها هستند:

• Overcast
• ناملیک
• کست باکس
• گوگل پادکست
• Apple Podcasts
• SoundCloud
• Spotify
• Castro
• Procast
• Anchor

موضوع podcast چیست؟

ببینید، پادکست همان صوت است و این یک فرمت از محتواست. تا جایی هم که من می‌دانم، در فرمت‌های محتوا هیچ محدودیت موضوعی وجود نداشته. این یعنی دقیقا همانطور که یک تصویر می‌تواند با موضوعاتی مثل طنز یا آموزشی و... منتشر شود یا همانطور که ویدیوهای اینستاگرام در موضوعات سرگرمی، آموزشی و... در اختیار کاربران قرار می‌گیرند، موضوعات پادکست‌ها هم بسیار متفاوت و متنوع است.

اما اصولا پادکست‌هایی که در ایران منتشر می‌شوند، بیشتر از همه در موضوعات:

• آموزشی،
• فلسفی،
• ورزشی،
• تحلیلی،
• سرگرمی،
• و...

هستند.

اپلیکیشن های پادکست چه قابلیت‌هایی دارند؟

اپلیکیشن‌های پادکست مثل کست باکس و... یک سری قابلیت‌های بسیار ارزشمند به کاربران می‌دهند. در واقع همین قابلیت‌ها یکی از مهم‌ترین دلایلی است که باعث شده کاربران اینقدر به پادکست علاقه‌مند شوند.

1_ قابلیت دانلود صوت

با اینکه اصولا باید برای شنیدن پادکست‌ها به اینترنت متصل شوید، اپلیکیشن‌ها به شما این قابلیت را می‌دهند که صوت یا صوت‌های مورد نظر را دانلود کرده و در زمان مناسب، آنها را گوش کنید.

2_ قابلیت تنظیم سرعت صوت

خیلی از اپلیکیشن‌های پادکست، اجازه می‌دهند حتی تعیین کنید که صوت مورد نظر با چه کیفیت و حتی سرعتی منتشر شود. به این ترتیب اگر خواستید می‌توانید یک قسمت از پادکست مورد نظرتان را با آرامش کامل و با سرعتی کم‌تر از سرعت صدای گوینده گوش کنید و برعکس یکی دیگر را با سرعتی نزدیک به 2 برابر یا حتی بیشتر.

3_ قابلیت از سرگیری صوت

اصولا مخاطبان، پادکست‌ها را حین عبور و مرور و در زمان‌های فراغت کوتاه گوش می‌کنند. این یعنی عملا زمان خاصی برای‌شان در نظر نمی‌گیرند. پس به این ترتیب احتمالا بارها حین گوش دادن پادکست، مجبورند آن را قطع کنند و شنیدنش را به زمان دیگر بیاندازند. در این بین، اپلیکیشن‌ها به محض توقف صوت، زمان آن را در حافظه‌شان ذخیره می‌کنند تا دفعه بعدی بتوانید دقیقا از ادامه آن را گوش کنید.

4_ نمایش تعداد مخاطبان و شنیده‌شدن یک پادکست

اپلیکیشن‌های پادکست دقیقا مثل اینستاگرام به شما نشان می‌دهند که هر کانال چند مخاطب دارد؟ همینطور اینکه کل اپیزودهای این کانال چند بار شنیده شده و هر اپیزود به‌طور جداگانه چند بار پخش شده. علاوه بر اینها، کاربران می‌توانند پایین هر اپیزود پادکست نظرات‌شان را منتشر کنند.

5_ قابلیت‌هایی برای پیدا کردن پادکست مورد نظر

اصولا در صفحه اصلی هر اپلیکیشن پادکستی، بهترین کانال‌ها و اپیزودهای منتشر شده نمایش داده می‌شوند. همینطور اپلیکیشن‌ها به شما این اجازه را می‌دهند که در اپیزودها، کانال‌ها و... جستجو داشته و با نوشتن متن یا کلمه مورد نظر، به پادکست دلخواه برسید.

6_ وجود توضیحات در مورد کانال و هر اپیزود پادکست

یکی دیگر از قابلیت‌های خوب اپ‌های پادکست یا همان پادگیرها، این است که به تولید‌کنندگان پادکست اجازه می‌دهند هم برای کل کانال‌شان و هم برای هر اپیزود (قسمت) از پادکست، توضیحاتی نوشته و کاربران را راهنمایی کنند.

7_ فصل‌بندی محتوا

دیگر قابلیتی که پادگیرها به سازندگان پادکست می‌دهند، این است که محتواهای‌شان را فصل‌بندی کنند. مثلا شما می‌توانید 10 قسمت از یک پادکست را در فصل 1 یا مثلا فصل مقدماتی منتشر کرده و موضوع بعدی را در فصل بعدی قرار بدهید.

8_ انتشار محتوای لایو

بله! حتی بعضی اپلیکیشن‌ها اجازه این را به شما می‌دهند که به‌شکل زنده، محتوا پخش کنید. یعنی دقیقا مثل لایو اینستاگرام، یک لایو اما با فرمت صوت داشته باشید.

چرا پادکست محبوب شد؟

دلایل زیادی پشت افزایش محبوبیت پادکست‌ها وجود دارد که خب قطعا نقش چیزهایی مثل انتشار محتواهای واقعا خوب و حضور تولید‌کنندگان قدرتمند محتوا از بقیه پررنگ‌تر است.

اما در عین حال، یکی از مهم‌ترین دلایل یا شاید بشود گفت مهم‌ترین دلیل محبوبیت پادکست‌ها، استفاده آسان از آنهاست. در واقع شما و هر مخاطب دیگری می‌تواند از پادکست در کوتاه‌ترین زمان‌های فراغت خودش هم استفاده کند. مخصوصا که امروزه اغلب افراد برای رسیدن به محل مورد نظرشان باید مدتی بین 20 دقیقه تا چند ساعت را در اتوبوس‌های شهری، مترو، ماشین و... سر کنند.

علاوه بر اینها، چند مورد دیگر مثل نیاز به اینترنت اندک، وجود محتواهای زیادی برای یادگیری زبان انگلیسی و... هم تاثیراتی روی این افزایش محبوبیت پادکست داشته‌اند.

یک کسب و کار اینترنتی چطور می‌تواند از پادکست استفاده کند؟

خب، حالا که فهمیدیم پادکست چیست، بیایید کمی هم در مورد ارتباط پادکست‌ها و کسب و کار صحبت کنیم. ببینید، همانطور که ابتدای مقاله هم گفتم به‌طور کلی 2 نوع podcast وجود دارد.

نوع اول همان تعریف قدیمی پادکست است که به یک‌سری و مجموعه از فایل‌های صوتی، فارغ از محل انتشارشان گفته می‌شود. اما نوع دوم آنهایی هستند که صرفا در اپلیکیشن‌های پادکست منتشر می‌شوند.

حالا شما به عنوان یک کسب و کار می‌توانید از هر روشی که خواستید پیش بروید. اما اصولا آن دسته از پادکست‌هایی که صرفا به عنوان چند یا چندین فایل صوتی در بخشی از سایت شما منتشر می‌شوند، برای شنیده‌شدن نیاز به برندسازی دارند! این یعنی شما باید از طریق دیگر رسانه‌ها به مخاطبان بگویید که یک پادکست دارید تا آنها هم برای شنیدنش وارد سایت‌تان شوند.

در حالی که اگر در اپ‌های پادگیر فعالیت کنید، خودتان مخاطبانِ این اپ‌ها را از طریق انتشار محتوای ارزشمند و دیگر روش‌های بازاریابی پادکست، به کانال‌تان جذب می‌کنید. بنابراین اگر توانایی برندسازی جداگانه و جذب مخاطب را دارید که به سراغ نوع اول بروید. اگر قصدتان این است که به کمک پادکست مخاطبان جدیدی را از یک رسانه و فضای متفاوت به کسب و کارتان جذب کنید، اپلیکیشن‌های پادکست انتخاب بهتری هستند.

آیا می‌توان با پادکست، کسب و کار راه انداخت؟!

بله، الزاما اینطور نیست که قرار باشد پادکست به عنوان یک راه جذب مخاطب برای کسب و کار شما شناخته شود، اتفاقا پادکست‌ها با توجه به قابلیت بالای جذب مخاطب، خودشان می‌توانند به یک کسب و کار جداگانه تبدیل شوند.

مثلا همین حالا پادکست‌های زیادی در ایران منتشر می‌شود که موضوعات فرهنگی، آموزشی و... داشته و به دلیل مخاطبان زیادی که جذب کرده‌اند، از طریق تبلیغات در ابتدا یا انتهای هر اپیزود، درآمد بالایی دارند.

بهترین پادکست فارسی

اجازه بدهید در ادامه چند تا از بهترین پادکست‌های فارسی را به شما معرفی کنم:

• پادکست رادیو جولون برای علاقه‌مندان به سفر
• پادکست چنل‌ بی برای علاقه‌مندان به داستان
• رادیو کار نکن برای کسانی که دوست دارند شغل و علاقه‌شان یکی باشد
• پادکست 10 صبح برای علاقه‌مندان به دنیای استارتاپ
• پادکست خانه‌های من برای علاقه‌مندان به مهاجرت
• پادکست ای موزیک برای علاقه‌مندان به تاریخچه موسیقی‌های غربی
• پادکست آلبوم برای علاقه‌مندان به موسیقی
• پادکست رادیو بلاکچین برای علاقه‌مندان به رمزارزها
• پادکست استرینگ کست برای علاقه‌مندان به یافته‌های جدید علمی
• پادکست رادیو گیک برای علاقه‌مندان به تکنولوژی
• پادکست رادیو هزار سرو برای علاقه‌مندان به مثبت‌نگری

چگونه پادکست بسازیم؟

شاید هدف‌تان کسب درآمد باشد و شاید هم اثرگذاری، آن را نمی‌دانم اما چیزی که من می‌دانم، این است که چطور پادکست بسازیم و این دقیقا چیزی است که در ادامه مقاله به شما آموزش می‌دهم.

1_ موضوع را انتخاب کنید

اولین قدمی که باید بردارید، انتخاب موضوعی اصلی و سپس موضوعات فرعی است. این یعنی اول از همه باید مشخص کنید که قرار است موضوع کل پادکست شما چه چیزی باشد؟ مثلا تصور کنید من موضوع تاریخ ایران را انتخاب می‌کنم.

بعد از آن باید موضوعات فرعی را انتخاب کنم. اینکه قرار است در این پادکست و در هر اپیزود در مورد چه چیزی صحبت کنم؟ مثلا به سلطنت رسیدن کورش کبیر یا تاریخ جنگ‌های ستارخان و کلا تاریخ مشروطه؟

2_ منابع را پیدا کنید

یکی از مهم‌ترین بخش‌های فرآیند ساخت و انتشار پادکست، انتخاب منابع است. در واقع منابعی که شما انتخاب می‌کنید، باید 2 ویژگی داشته باشند:

اول از همه اینکه منبع مورد نظر از استفاده شما از مطالبش راضی باشد. که البته خب در ایران خیلی به این موضوع و حقوق ناشر اهمیت داده نمی‌شود.

دوم اعتبار منبع. شما باید مطمئن شوید منبع یا منابعی که از آنها استفاده می‌کنید، گفته‌های معتبر و علمی دارند. در غیر این‌صورت و استفاده از منابع نامعتبر ممکن است مورد انتقاد شدید مخاطبان قرار بگیرید.

اما علاوه بر 2 موضوع بالا، باید به یک چیز دیگر هم دقت کنید:

اصولا در پادکست‌ها، مخاطبان به شنیدن صحبت‌های خشک علاقه‌ای نداشته و ترجیح می‌دهند همه موضوعات را به زبان‌ساده و حتی داستانی بشنوند. بنابراین یا منبعی پیدا کنید که موضوع مورد نظر را به‌زبان ساده و داستانی توضیح بدهد یا خودتان با ایجاد تغییرات در جزئیات، این دو خاصیت را به مطالب بدهید.

3_ استراتژی جذب مخاطب بچینید

خب، در مرحله سوم باید، باید برنامه‌ای برای جذب مخاطب داشته باشید. قدم‌های ابتدایی، می‌تواند چیزی مثل انتخاب نام مناسبی باشد که در نتایج جستجو در اپ‌های پادگیر شما را نمایش بدهد. مثلا استفاده از کلمات کلیدی اصلی کسب و کارتان در نام کانال پادکست.

اما علاوه بر این، باید برنامه‌های حرفه‌ای‌تری هم داشته باشید. به عنوان نمونه خیلی از پادکست‌های پرمخاطب، از طریق اینستاگرام اقدام به برندسازی و جذب مخاطب برای پادکست‌شان می‌کنند.

یا پادکست بسیار معروف چنل بی، یک وب سایت طراحی کرده و به کمک آن علاوه بر برندسازی، مخاطبان زیادی را جذب کرده و به سمت پادکستش می‌فرستد. اگر شما هم به فکر ساخت سایت هستید، می‌توانید از سایت ساز پرتال کمک بگیرید و سپس با راهکارهایی مثل سئو و بازاریابی اینترنتی، مخاطبان را به آن جذب کنید.

به جز این راهکارها، بخشی از استراتژی شما قطعا تبلیغ کردن است. تبلیغ در اینستاگرام، تبلیغ در گوگل، تبلیغ در خود اپلیکیشن‌ها و کانال‌های پادکست و... .

4_ منتشر کنید!

خب، دیگر باید به‌مرور فعالیت‌تان را شروع کنید. الان شما موضوع دارید، منبع دارید و بعد از ضبط کردن صوت و ویرایش آن با برنامه‌های مخصوص، محتوا هم دارید.

در این قدم باید به‌سراغ یکی از سرورهای مخصوص انتشار پادکست بروید. بعضی از این سرورها رایگان هستند و بعضی دیگر پولی. اگر نیاز به یک سرور رایگان دارید که برای ما ایرانی هم‌ها کارایی داشته باشد، وارد سایت anchor شوید.

نکاتی برای استفاده بهتر از پادکست

خب، به عنوان بخش آخر مقاله اجازه بدهید چند نکته مهم در مورد گوش دادن به پادکست‌ها و استفاده از آنها را به شما آموزش بدهم:

1_ لطفا پادکست‌بازی نکنید!

خیلی‌ها تصور می‌کنند اینکه می‌توانند پادکست‌ها را در اوقات فراغت و عبور و مرور بشنوند، بهانه خوبی است که بدون هیچ تمرکزی به آنها گوش کنند. در واقع این افراد زمانی که برای پادکست گوش‌کردن صرف می‌کنند را مثل زمانی می‌دانند که برای بازی‌کردن صرف شده!

اگر هدف شما از پادکست صرفا سرگرمی است که خب هیچ، اما اگر واقعا به فکر یادگیری هستید، باور کنید بدون داشتن تمرکز و یک ذهن آگاهِ در لحظه، حتی از پرمحتواترین پادکست‌ها هم چیزی یاد نمی‌گیرید. (طبق تجربه)

2_ از اهمیت پادکست‌شنیدن ابتدای صبح غافل نشوید

اگر در مورد افراد بزرگ بخوانید، متوجه می‌شوید که همه آنها ابتدای روزشان را با یک روتین شامل مدیتیشن، ورزش و هر چیزی که به آنها حس خوب بدهد شروع می‌کنند. سعی کنید با گوش کردن به پادکست‌های انگیزشی، آموزشی یا حتی طنز، ابتدای روزتان را بسازید تا روز خوبی داشته باشید.

3_ به اعتبار پادکست‌ها دقت کنید

همانطور که در سطح وب تعداد زیادی از سایت‌ها مطالب نامعتبری منتشر می‌کنند، ممکن است بعضی کانال‌های پادکست هم محتواهای معتبری نداشته باشند. بنابراین تصور نکنید هر چیزی که در این کانال‌ها می‌شنوید به‌شکل 100 درصد صحیح است. پیشنهادم این است که قبل از انتخاب کانال‌های پادکست در حوزه علم، تاریخ و پزشکی، حتما به منابع استفاده شده برای تولید محتوا، تعداد مخاطبان و اعتبار گوینده دقت کنید.

پادکست فارسی به رشد کسب و کارتان کمک می‌کند

به عنوان کلام آخر؛ اگر از آن‌دسته افرادی هستید که به پادکست‌ها علاقه‌مند شده‌اید و می‌خواهید دستی در دنیای محتوای پادکست داشته و تولیدکننده محتوای آن شوید، همین الان دست به کار شوید. ضبط پادکست به تجهیزات زیادی احتیاج ندارد. حتی با یک موبایل هم می‌شود پادکست ضبط کرد و به اشتراک گذاشت. بعد از ساخت پادکست، برای بازاریابی کانال پادکست می‌توانید سایت بسازید. برای شروع، به صفحه تعرفه طراحی سایت مراجعه کرده یا با شماره 02163404 داخلی 2 تماس بگیرید.

اگر همین الان یک کسب و کار اینترنتی دارید برای بازاریابی و ارتباط با مشتریان از پادکست استفاده کنید. مثلا یک فروشگاه اینترنتی موبایل می‌توانید برای هر محصولش یک پادکست درست کند و ویژگی‌های گوشی را در آن به مشتری توضیح دهد. به این ترتیب مشتری جواب خیلی از سوالاتش را می‌گیرد و احتمال خریدش بیشتر می‌شود. خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله ابتدا به‌زبان ساده فهمیدیم که پادکست یعنی چه، سپس با اپلیکیشن‌های پادکست آشنا شده و در نهایت نکات بسیار مهمی در مورد ساخت پادکست و البته شنیدن آن یاد گرفتیم.