کانال های بازاریابی منتخب در ایران کدامند؟

یکی از ابتدایی‌ترین قدم‌های شروع بازاریابی که اغلب صاحبان کسب و کار ایرانی به آن توجهی ندارند، انتخاب کانال های بازاریابی است! در واقع شما باید در قدم اول، تمامی این کانال‌ها را بشناسید و در قدم دوم با توجه به شناختی که از مخاطبان، مشتریان، منابع مالی، زمانی و شرایط‌تان دارید، بهترین‌ها را انتخاب کنید. اگر می‌خواهید به‌شکل اصولی فرآیند بازاریابی‌تان را جلو ببرید، در این مقاله همراه من باشید تا بهترین کانال‌های ممکن در بازاریابی را معرفی کنم و چند نکته مهم را هم در مورد آنها به شما توضیح بدهم.

کانال بازاریابی چیست؟

به زبان ساده، هر مکان، رسانه و هر چیزی که برای جذب مشتری به کسب و کارتان انتخاب می‌کنید، یک کانال بازاریابی است. این یعنی فلان غرفه در نمایشگاه بین‌المللی یک کانال بازاریابی محسوب شده، تبلیغات محیطی سطح شهر یک کانال دیگر و وب سایت اینترنتی‌تان هم یکی دیگر از کانال های بازاریابی است!

البته در این بین باید بدانید که به طور کلی ما 2 نوع کانال بازاریابی داریم:

پولی: که در آن برای نمایش برندتان به مخاطب، به شخصی یا شرکتی که صاحب کانال است هزینه می‌پردازید. مثل همان غرفه نمایشگاه که هزینه اجاره‌اش را به شهرداری یا برگزارکننده می‌دهید.

ارگانیک یا طبیعی: که در آن به جای پرداخت هزینه به شخص خاصی برای اجاره یا خرید کانال، از چیزی مثل «تولید محتوا» برای جذب مخاطب استفاده می‌کنید. مثلا پیج اینستاگرام‌تان.

کانال های بازاریابی کدامند؟

در نهایت کانال های بازاریابی که برای کسب و کارتان انتخاب می‌کنید، استراتژی بازاریابی شما را می‌سازند و این استراتژی هر چه با تفکر عمیق‌تری انتخاب شده باشد، موفقیت بیشتری را همراه دارد. خب به سراغ لیست کانال‌ها برویم.

1_ وب سایت

وقتی در دنیایی هستیم که «بازاریابی دیجیتال» به مهم‌ترین روش بازاریابی‌اش تبدیل شده، بدون اغراق می‌توانیم بگوییم وب سایت هر کسب و کار، مهم‌ترین کانال بازاریابی آن محسوب می‌شود. البته متاسفانه بعضی صاحبان کسب و کار با توجه به پرزرق و برق بودن رسانه‌هایی مثل اینستاگرام، ترجیح می‌دهند به جای سایت به سراغ آن بروند و در این در حالی است که حتی بزرگان دنیای بازاریابی محتوایی مثل جو پولیتزی هم به صراحت گفته‌اند مهم‌ترین رسانه شما، باید رسانه شخصی‌تان (سایت) باشد نه رسانه‌ای که صاحب اصلی‌اش شما نیستید. همانطور که بارها هم مشاهده کرده‌ایم ممکن است به خاطر یک اختلال اینستاگرام، پیج اینستاگرام شما به طور کلی بسته شده و تمامی هزینه‌های‌تان بر باد برود و اینجاست که اهمیت وجود یک رسانه شخصی نمایان می‌شود.

در هر حال اگر هنوزی فکری به حال طراحی سایت یا ساخت فروشگاه اینترنتی نکرده‌اید، حتما نگاهی به تست 7 روزه و رایگان فروشگاه ساز پرتال داشته باشید.

2_ سئو (SEO)

سئو یکی از کانال های بازاریابی و جزو روش‌های بازاریابی درونگرا یا همان «بازاریابی جاذبه‌ای» است. خاصیت بازاریابی درونگرا در این است که برند یا محصول شما را وقتی مخاطب به آن نیاز دارد در مقابلش قرار می‌دهد، نه وقتی بی‌حوصله و در حال گذر از سِیل محتواهاست!

در واقع در سئو شما فعالیت‌هایی را روی سایت انجام می‌دهید که باعث می‌شود صفحات سایت‌تان روی کلمات مرتبط، در نتایج جستجوی گوگل دیده شوند. به این ترتیب مثلا وقتی مخاطب در گوگل جستجو می‌کند خرید بلیت تهران-مشهد، وب سایت شما را در نتایج دیده و وارد آن می‌شود. در این شرایط به دلیلِ بودن در مکان و زمان درست، احتمال تبدیل مخاطب به خریدار بیشتر است. برای اطلاعات بیشتر مقاله «سئو چیست» را بخوانید.

3_ بازاریابی ایمیلی (حتی در ایران)

خیلی مواقع وقتی صحبت از بازاریابی ایمیل می‌شود، بسیاری تصور می‌کنند این یک کانال بازاریابی مختص کسب و کارهای آمریکایی و اروپایی است. جالب است بدانید همین حالا در ایران کسب و کارهای بزرگی هستند که «ایمیل مارکتینگ» دومین یا سومین کانال بازاریابی مهم و پردرآمدشان محسوب می‌شود!

4_ ارسال مستقیم محصول یا کاتالوگ!

این روش برای خودم جالب بود چون تا الان به عنوان یک کانال مارکتینگ به آن نگاه نکرده بودم. در این روش، محصول یا کاتالوگ محصول‌تان را برای دیگران ارسال می‌کنید! اگر قرار به ارسال محصول باشد، ترجیحا بهتر است آن را برای کسی بفرستید که مخاطبانی در دنیای وب داشته و بعد از دریافتش، حداقل یک استوری/پست/محتوا منتشر کرده و شما را معرفی کند. اما برای ارسال کاتالوگ، چنین قوانینی نیست و اصولا کاتالوگ‌ها را برای همه افرادی که فکر می‌کنیم ممکن است مشتری‌مان شده و به محصول‌مان علاقه داشته باشند، می‌فرستیم.

5_ تبلیغات گوگل

«تبلیغات گوگل» روشی است که در آن با پرداخت یک هزینه به گوگل، صفحات خاصی از سایت‌تان را روی کلمات مورد نظر خودتان به صفحه اول گوگل می‌آورید. مثلا اگر هنوز به کمک سئو روی کلمه خرید موبایل رتبه نگرفته‌اید، برای 1 روز، 1 هفته یا هر مدت‌زمانی، به کمک سرویس تبلیغات گوگل صفحه سایت‌تان به صفحه اول نتایج این کلمه آمده و در ادامه در ازای هر کلیک کاربر، هزینه‌ای را به گوگل می‌پردازید.

6_ بازاریابی اینستاگرام

در حال حاضر برای اغلب کسب و کارهای ایرانی، یکی از بهترین انتخاب‌ها و کانال‌های بازاریابی، اینستاگرام است. البته فعالیت در این رسانه اصول و آداب خودش را داشته و قرار نیست صرفا از آن یک کاتالوگ محصول بسازید. در مورد این موضوع در مقاله «افزایش فالوور اینستاگرام» به طور کامل صحبت کردم.

7_ بازاریابی پیامکی

طی این چند ساله، به دلیل هجوم شدید کسب و کارهای ایرانی به بازاریابی پیامکی، این روش نسبت به گذشته قدرتش را کمی از دست داده. اما خب با این‌حال اگر اصول و تکنیک‌هایش را رعایت کنید، هنوز هم می‌شود از آن بازخورد خوبی گرفت. حتی همانطور که مشاهده می‌کنید امروز اسنپ و دیجی کالا هم از بازاریابی پیامکی کمک می‌گیرند و خود این موضوع نشان‌دهنده اهمیت این روش مارکتینگ است. برای آشنایی با این روش بازاریابی و یادگیری ترفندهای آن، دوره رایگان بازاریابی و جذب مشتری با پیامک را در آکادمی پرتال مشاهده کنید.

8_ بازاریابی رویداد

بازاریابی رویداد از گذشته در ایران استفاده می‌شد اما بعد از کرونا و محبوبیت رویدادهای آنلاین، نسبت به قبل بیشتر مورد استقبال قرار گرفت. در این روش، شما یک رویداد آنلاین یا غیر آنلاین را برگزار می‌کنید تا مخاطب را با محصول یا برندتان آشنا کنید. البته اهمیت زیادی دارد که به مخاطب بفهمانید حضور در این رویداد برای او چه سودی دارد؟ یادگیری نکات جدید، ارتباط‌سازی، تخفیف گرفتن، اصلا سرگرمی و... .

9_ بازاریابی مشارکتی

مدتی پیش یک متخصص ارزهای دیجیتال را در یوتیوب مشاهده کردم که یک صرافی را برای خرید ارز به مخاطبان ایرانی خودش معرفی می‌کرد. همینطور مدتی بعد مدرس یوگایی را دیدیم که به مخاطبانش پیشنهاد می‌کرد برای مدیتیشن کردن، از فلان اپلیکیشن موبایل استفاده کنند! بعدا هم متوجه شدم هر دو این افراد، در کسب و کارهایی که معرفی می‌کردند، سهم داشتند!

در واقع اینها هر 2 نمونه‌هایی از بازاریابی مشارکتی هستند. در این روش، شما به عنوان فرد یا کسب و کار، محصول یا خدماتی را با یک کسب و کار دیگر ایجاد/تامین کرده، سپس هر دو اقدام به فروشش می‌کنید. فرآیند و نحوه همکاری هم به توافق میان خودتان بستگی دارد. بعضی‌ها در ازای این همکاری‌ها یک هزینه ثابت می‌گیرند، بعضی‌ها بخشی از کل کسب و کار یا فروش ماهانه محصول را و... .

10_ بازاریابی ارجاعی

امروز مخصوصا به دلیل محبوبیت رسانه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام و توییتر که اشتراک‌گذاری محتوا در آنها برای مخاطب بسیار راحت است، بازاریابی ارجاعی می‌تواند یکی از بهترین استراتژی‌ها باشد!

در این روش، کسب و کار با راهکارهای مختلف سعی دارد کاری کند که مخاطب محصول یا خدماتش را به دیگران معرفی کند. مثلا اینکه تپسی در ازای معرفی کردن اپلیکیشنش به شما سفر رایگان می‌دهد یا اینکه فلان صرافی در ازای معرفی، به شما ارز رایگان می‌دهد، از نمونه‌های «بازاریابی ارجاعی» محسوب می‌شوند.

11_ بازاریابی دهان به دهان

بازاریابی دهان به دهان، یعنی کاری کنید که مخاطبان از شما، برند یا محصول‌تان با هم گفتگو کنند. البته اینکه صرفا بگویید خب مثلا من محصولم را با قیمت پایین یا کیفیت بالا یا اصلا خدمات پشتیبانی مناسب ارائه می‌کنم، استراتژی مناسبی برای استفاده از این کانال بازاریابی نیست.

همانطور که در مقاله بازاریابی دهان به دهان هم گفتم، برای کمک گرفتن از این روش الزاما باید استراتژی‌های متفاوت و خاصی داشته باشید. به عنوان یک مثال واقعا بد، می‌توانم به دنیا جهانبخت اشاره کنم که با کارهایش در اینستاگرام و حواشی به وجود آمده، باعث شد مخاطبان در موردش با هم صحبت گفتگو کرده و تعداد زیادی فالوور جذب کند.

12_ اینفلوئنسر مارکتینگ

در «اینفلوئنسر مارکتینگ» تبلیغ محصول یا خدمات شما را یک انسان تاثیرگذار انجام می‌دهد و با توجه به اعتباری که او میان مخاطبانِ علاقه‌مند به محصول و خدمات شما دارد، احتمالا بازدهی خوبی خواهید داشت. البته اینفلوئنسر یا همان فرد تاثیرگذار الزاما از روی تعداد فالوورهایش مشخص نمی‌شود و تاثیرگذار بودنش به موضوعاتی مثل اعتبار، سابقه و... اش هم ارتباط دارد.

13_ ویدیو مارکتینگ

حتی اگر کاری به این نداشته باشم که آمارها تایید کرده‌اند این روزها بیشتر از 50 درصد مخاطبان از ویدیو بیشتر از دیگر انواع محتوا خوش‌شان می‌آید، تمامی شواهد اهمیت بالای ویدیو و بازاریابی ویدیویی را نشان می‌دهد. در واقع چه در خارج از کشور و چه در ایران، «ویدیو مارکتینگ» به عنوان یکی از مهم‌ترین کانال های بازاریابی شناخته می‌شود. بنابراین اگر این کانال را در استراتژی‌تان استفاده نمی‌کنید، مطمئن باشید نیاز به یک تجدید نظر در مورد بازاریابی‌تان دارید.

14_ انتشار کمپین خبری

کمپین خبری، یک حرکت تبلیغاتی است. در این حرکت، شما به سایت‌ها و دیگر رسانه‌های خبری هزینه‌ای می‌پردازید تا در مورد کسب و کار شما یا محصول‌تان یک یا یک سلسله خبر تهیه و منتشر کنند. مثلا چند سال پیش یک وب سایت در حوزه فروش اینترنتی املاک به محض راه‌اندازی، یک کمپین خبری راه انداخت که در آن سایت‌های خبری از موسس کسب و کار و اعضای تیمش مصاحبه کرده، خبر راه‌اندازی‌اش، مزایای رقابتی و... را به مخاطبان‌شان معرفی کردند.

نکته: کمپین خبری در هر شرایطی مناسب نیست و بیشتر برای افزایش آگاهی از برند، مخصوصا بعد از راه‌اندازی، برندسازی دوباره، معرفی محصول جدید و... استفاده می‌شود.

15_ تبلیغات رادیویی

این یک کانال تبلیغاتی کم‌تر محبوب است که البته اگر مخاطبان هدف شما علاقه‌مند به رادیو باشند، می‌توانید روی آن‌هم حساب کنید.

16_ تبلیغات تلویزیونی

این روزها دیگر مثل گذشته تلویزیون برای کسب و کارها محبوب نیست. اما در هر حال، ممکن است تبلیغات در تلویزیون، مخصوصا در شبکه‌های استانی، برای برند شما مناسب باشد.

17_ تبلیغاتی اسپانسری

در تبلیغات اسپانسری، شما تبدیل به اسپانسر یک محتوا، از یک رسانه پربازدید می‌شوید. مثلا اسپانسر یک اپیزود از فلان پادکست پربازدید طنز یا عمومی. به این ترتیب صاحب پادکست در ابتدا برند شما را معرفی کرده و سپس پادکست را شروع میکند. البته تبلیغات اسپانسری به روش‌های دیگر هم اجرا می‌شود، مثلا اسپانسری یک وبینار، سمینار و... .

18_ بازاریابی در کانال‌های پادکست

این روزها اگر دقت کرده باشید، مخاطبان نسبت به کانال‌های پادکست علاقه زیادی نشان می‌دهند. همین موضوع باعث شده حتی بسیاری از برندها اقدام به تولید محتوای صوتی در کانال پادکست و جذب مخاطب کنند.

19_ بازاریابی در توییتر

توییتر در این مدت مخاطبان ایرانی زیادی پیدا کرده است. البته در عین حال به دلیل حضور مخاطبان کم‌سن یا بی‌جنبه، یک فضای سمی هم در آن به وجود آمده و نمی‌شود از این رسانه در ایران انتظار محتواهای خیلی ارزشمند داشت. اما در هر حال به عنوان یک کسب و کار می‌توانید با استراتژی اختصاصی خودتان، مخصوصا اگر با چاشنی طنز باشد، در توییتر رشد کنید.

20_ بازاریابی در لینکدین

اگر محصولی دارید که خریدارش دیگر کسب و کارها هستند، منظور همان B2B است، می‌توانید روی بازاریابی در شبکه اجتماعی لینکدین حساب کنید چراکه این شبکه مختص کسب و کارها و افراد فعال در حوزه بیزینس است.

21_ بازاریابی در یوتیوب

جدای از اینکه می‌توانید در یوتیوب اقدام به تولید محتوا و جذب مخاطب به برندتان کنید، می‌توانید بعد از رسیدن به 1000 مخاطب در آن و جذب بازدید زیاد، از خود یوتیوب هم به‌شکل دلاری درآمد داشته باشید.

22_ همکاری در فروش

«همکاری در فروش» یک روش خوب جذب مشتری است اما خب راه‌اندازی آن برای هر کسب و کاری ممکن نیست. در این روش شما به افراد در ازای معرفی مشتری، یک پورسانت مشخص می‌دهید. مثلا دیجی کالا با راه‌اندازی سیستم همکاری در فروش، به دیگر سایت‌ها اجازه داده محصولاتش را برایش تبلیغ کرده و در ازای هر فروش، به درآمدی برسند.

واقعا کدام کانال بازاریابی برای ما مناسب است؟

تعداد کانال های بازاریابی حتی از چیزی که در این مقاله خواندید هم بیشتر است اما خب من سعی کردم صرفا کانال‌های منتخب بازار ایران را به شما معرفی کنم. (و البته از کنار چند تایی هم عبور کنم.) در هر حال، سوال این است که در میان این‌همه کانال در نهایت کدام برای ما مناسب است؟! جواب این سوال به چند فاکتور مهم بستگی دارد:

1_ مخاطب شما کجاست؟

اول از همه و مهم‌تر از دیگر فاکتور، باید برای انتخاب کانال بازاریابی مناسب ببینید که مخاطب هدف و علاقه‌مند به محصول شما، در کدام یکی از کانال‌ها قابل دسترس است؟ مثلا تبلیغات در رادیو برای اغلب کسب و کارها مناسب نیست اما اگر مخاطبان‌تان رانندگان تاکسی یا رانندگان ماشین سنگین هستند، خب می‌توانید روی این کانال حساب کنید. در مقابل اگر مخاطبان‌تان آقایان بین 50 الی 70 سال هستند، احتمالا تبلیغ یا تولید محتوا در اینستاگرام خیلی انتخاب خوبی برای‌تان نیست چون مخاطبان‌تان کم‌تر در این رسانه حضور دارند.

2_ چه منابعی دارید؟

مورد بعدی؛ از نظر مالی، زمانی و انسانی، چه منابعی دارید؟! مثلا شاید متوجه شده باشید که می‌توانید روی سئوی سایت، «بازاریابی در اینستاگرام»، بازاریابی در توییتر و لینکدین حساب کنید. اما برای فعالیت در همه این رسانه‌ها، منابع مالی کافی دارید؟ به این توجه کرده‌اید که به نتیجه رسیدن این رسانه‌ها حداقل بین 2 الی 4 ماه زمان می‌برد؟ به فکر منابع مالی هستید؟

بنابراین با توجه به منابع و اولویت‌بندی، احتمالا مجبور شوید صرفا در ابتدای کار یک یا چند کانال محدود را انتخاب کنید.

3_ چه انتظاری دارید؟

در آخر؛ چه انتظاری از کانال مورد نظر دارید؟

• قصدتان فروش مستقیم است؟ خب احتمالا اینستاگرام انتخاب بدی نیست،
• می‌خواهید آگاهی از برند را افزایش بدهید؟ تبلیغات تلویزیونی و تبلیغ در اینستاگرام انتخاب‌های خوبی هستند،
• می‌خواهید یک وجهه اجتماعی خوب ایجاد کرده و ارتباط برندتان با مخاطبان را قوی‌تر کنید؟ به سراغ توییتر بروید!

تست را فراموش نکنید!

قبل از تمام شدن مقاله، یادتان باشد که در دنیای بازاریابی هیچ چیز قطعی نیست! این یعنی امکان دارد اغلب اطلاعات اینطور نشان بدهد که مثلا بازاریابی در توییتر برای شما مناسب است، اما وقتی در عمل وارد آن شوید بازدهی دلخواه را نگیرید. در عین حال احتمال دارد یک رسانه نه‌چندان قوی، برای شما بازدهی خوبی داشته باشد. بنابراین:

1. از تست کردن نترسید،
2. به محض ورودتان به یک کانال بازاریابی تمامی بودجه‌تان را هزینه نکنید،
3. بعد از گذشت یک مدت کوتاه در مورد بازدهی داشتن و نداشتن یک کانال قضاوت نکرده و کمی استمرار داشته باشید،
4. با بررسی رقبای‌تان، ببینید کدام کانال‌ها ممکن است برای شما هم بازدهی داشته باشد.

آیا کانال بازاریابی همان کانال توزیع است؟

در میان جستجوهای تان در مورد کانال های بازاریابی، ممکن است با عبارت کانال توزیع هم برخورد کنید. در حالی که بعضی منابع می‌گویند این 2 یک معنی دارند، اصلا اینطور نیست! در واقع کانال توزیع در مورد به این اشاره دارد که مسیر رسیدن محصول شما به مصرف‌کننده نهایی، چیست. مثلا فروش محصول به عمده‌فروش و... . پس این دو را با هم اشتباه نگیرید.

کلام آخر

خب، به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله با بیشتر از 20 کانال بازاریابی مناسب بازار ایران آشنا شدیم. با توجه به اینکه بسیاری از این کانال‌ها به نوعی نیازمند وجود وب سایت هستند، پیشنهاد می‌کنم همین حالا نگاهی به صفحه قالب‌ها در پرتال داشته باشید و بعد از انتخاب قالب مورد نظر، سایت‌تان را در کم‌تر از 2 دقیقه، بدون نیاز به یک ریال هزینه و با 7 روز تست رایگان تحویل بگیرید.